Als Provocatieve coach doe je aan levensfase diagnostiek. Bij zekere leeftijden horen zekere uitdagingen en problemen. Zomaar wat heel grote lijnen: Tieners puberen. Twintigers moeten het echte leven in. Dertigers zijn aan gezinnen begonnen. Veertigers gaan richting de midlifecrisis. Vijftigers komen in menopauze respectievelijk penopauze en de kinderen gaan uit huis. Zestigers gaan met pensioen en zitten ineens voltijds met de partner opgescheept. Ook in Provocatieve Relatietherapie zijn al deze diagnoses relevant. Vaak nog heviger bij enige leeftijdsverschil tussen partners of in de situatie van een samengesteld gezin.
Niets nieuws onder de zon.
Hormonen en relaties horen bij elkaar
Er wordt wel eens gesproken over de zes liefdeshormonen. Allereerst is er Dopamine dat vrijkomt als je je geliefde ziet. Het zorgt voor het verliefde gevoel en het shotje domapine is dan ook verslavend. Daarnaast maakt ons brein fenylethylamine aan, bijgenaamd het liefdespeptide (liefdeseiwit). Het laat ons blozen en flushen, bloed stroomt naar de geslachtsdelen. Het geeft een blij gevoel. Adrenaline activeert ons, prepareert ons lichaam voor actie, het hongergevoel verdwijnt. We gaan ‘aan’.Endorfine is ons eigen lichaamsopium. Het verhoogt onze prestaties, maar belangrijker: het maakt ons blij en gelukkig. Vasopressine zorgt bij de man onder andere voor een verbindend gevoel met de partner. een shot komt vrij tijdens de ejaculatie: het verhoogt het vertrouwen en zorgt er misschien wel voor dat je als vrouw de leukste gesprekspartner in je man treft vlak na een vrijpartij!. Het is het ‘monogamie-hormoon’ voor de man, zoals Oxytocine dat is voor de vrouw. Oxytocine maken vrouwen ook aan tijdens het geven van borstvoeding: verbinding, vertrouwen, exclusiviteit.
Kortom: we hebben onze hormonen in de liefde hard nodig!
Hormonen maken meer kapot dan je lief is
Alles is gif, het hangt af van de dosering. Zo leerde Professor de Zeeuw ons tijdens de Farmaciestudie. En zo zit het ook met onze hormonen. En laten de doseringen van de diverse hormonen in ons lichaam nu nogal fluctueren en veranderen in ons leven! En dat kan komen door leeftijd, aandoeningen en factoren van buiten. Anders gezegd: soms zijn stellen met huwelijksproblemen bij ons niet aan het enige juiste adres!
Zo kregen we in onze praktijk Pieter en Carola op consult. Of eigenlijk: op meerdere consulten. Veel ging niet goed: communicatie, intimiteit, onbegrip over en weer, gebrek aan tolerantie naar elkaars eigenaardigheden, ongeduld met elkaars worstelingen in werk. Wat opviel tijdens de sessies was hoezeer de partners ieder apart steeds aangaven ‘heel erg slecht in hun vel te zitten’. Vooral bij hem was dat opvallend: een superfitte atleet die je zo met een machtige vlinderslag zag vertrekken voor de triathlon. Maar niets was minder waar: ‘Lusteloos, moe, snel geïrriteerd’, zo waren zijn woorden. Zwarte ogen door slaapgebrek. Hangende schouders om zijn conditie te onderstrepen. ‘Hoofdpijn, geen libido meer, snel aangedaan, beetje zoals een burn out’, zo vulde zij aan. Ik stelde hem voor eens zijn testosteron te laten bepalen via de huisarts. Als ervaringsdeskundige herkende ik veel in zijn klachtenpatroon. Vier weken later waren de uitslagen bekend en was hij al twee weken begonnen met het smeren van hormoonzalf (op de schouderbladen, want daar smeer je die!). Op de bank zat een andere man. In bed vond zij een andere man. Hun kleine kreeg een andere vader. Zijn werk een vernieuwde collega.
Jantien en Hendrik was een ander stel waar de antennes bij aansprongen. Zij was na de geboorte van hun tweede nooit meer helemaal de oude geweest en intussen zat ze alweer een aantal maanden met een burn out thuis. Haar gewicht was na de zwangerschap eigenlijk alleen maar omhoog gegaan. Sporten deed ze niet meer nu ze voor twee kleintjes moest zorgen. Ook na de eerste zwangerschap was ze wat vergeetachtig geweest, maar intussen was haar geheugen een vergiet, waar hij zich vaak aan ergerde. Ze was lusteloos en de wanhoop nabij. Alles glipte door haar vingers: de puf voor een sociaal leven ontbrak, ze stelde hem teleur door nooit meer zin in sex te hebben, terwijl dat nu juist zo magisch was geweest aan het begin van de relatie. Ze verlangde naar de oude versie van zichzelf en had eigenlijk spijt van het kiezen voor kinderen. Was dit het nu? Hij zat er bedremmeld bij na daags ervoor voor de zoveelste keer ontploft te zijn in aanwezigheid van hun oudste kind van bijna drie dat was gaan huilen.
Ik moest denken aan een collega van mijn werk, waarvan ik met het verhaal als vrijwel identiek herinnerde. ‘Heb je wel eens bloedwaarden laten prikken inclusief je schildklierhormonen?’, zo vroeg ik haar. Na de vorige zwangerschap was dat wel gebeurd en toen was er geen aanleiding voor zorgen. Ze zou contact opnemen met de huisarts. Nu, enkele maanden later is de relatie voorzichtig aan het opbloeien en het medicijn voor haar schildklier geldt als een succesfactor daarbij. Het is uitzoeken geweest, maar intussen voelt ze goed aan wanneer ze goed is ingesteld op de hormoontherapie. En ja: er wordt weer gevreeën.
Relatietip: wees niet zo calvinistisch
Bevallen zonder ruggenprik, de overgang met al haar klachten omarmen, uitzitten van een winterdepressie, accepteren van erectieproblemen, drie dagen plat met de gordijnen dicht bij een migraine. Het is de typische Nederlandse manier van omgaan met medische problemen. En dat vind ik voor een groot deel jammer en onnodig.
Als relatietherapeut gun ik alle stellen met relatieproblemen een proactievere houding naar de hormoonhuishouding en de gevolgen van hormonale veranderingen, verstoringen en aandoeningen. Als een blauw pilletje helpt: waarom niet? Als een zalfje op de schouders de man in je terughaalt: smeren maar! Als een goede instelling op schildklierhormonen je levensgeluk terugbrengt: doen! Als hormoonpleisters de meeste overgangsklachten verminderen of uitstellen: wat let je? Het kan je huwelijk, gezin, leven samen redden! Dat verdient toch onderzoek en aandacht?
We worden ouder dan ooit en zijn dus potentieel langer met dezelfde partner dan ooit. Daarbij horen meer gezondheidsvraagstukken dan ooit en dus ook de vragen over onze hormoonhuishouding door de jaren heen. Huwelijken en relaties zijn het waard om voor te vechten. Daar horen toch geen Calvinistische taboes bij?
Dan maar wat meer cliënten bij de endocrinoloog en minder cliënten bij ons op de bank. Het helpt relaties redden. En daar doen wij het voor.