Individuele therapie bij relatieproblemen kan averechts werken

We komen ze regelmatig tegen, cliënten die de verantwoordelijkheid voor hun relatieproblemen met hun partner volledig naar zich toetrekken. Door in therapie te gaan proberen ze een relatiecrisis te bezweren. Sommigen komen na verloop van tijd tot de conclusie dat ze hard aan zichzelf werken, maar de kwaliteit van de relatie er nog niet op vooruitgaat.

Mijn partner werkt niet mee

Hier kunnen een aantal zaken aan ten grondslag liggen. Ten eerste omdat de cliënt zichzelf kan gaan zien als degene die hard aan de relatie werkt en de liefdespartner niet. Dit voelt vaak oneerlijk, waardoor de cliënt steeds meer kan gaan pushen en eisen richting de partner om ook in beweging te komen. Deze laatste voelt zich hierdoor in een hoek geduwd en begint zich juist verder terug te trekken.

Ik weet waarom het mis gaat tussen ons!

Een tweede mogelijke oorzaak is dat de cliënt zich door nieuwe inzichten als diegene kan gaan zien die het allemaal wel begrijpt. Als de cliënt zich hierdoor ‘betweterig’ op gaat stellen richting de partner, dan zal ook deze houding de liefdespartners verder uit elkaar drijven.

Wie is schuldig aan de relatieproblemen?

De derde mogelijke oorzaak: soms gebeurt het dat de meest dominante, en verbaal sterkere partner, de ‘zwakkere’ partner bombardeert tot schuldige van de relatieproblemen. En deze naar individuele therapie stuurt. Als deze ‘zwakkere’ partner zichzelf dan ook als oorzaak van de problemen gaat zien, dan zal de aangeboden individuele therapie weinig soelaas bieden. Als bovendien de therapeut op zoek gaat naar traumatische gebeurtenissen, slaat deze de plank volledig mis. Omdat de ‘zwakkere’ partner op deze manier bevestigd wordt in zijn of haar gevoel dat hij of zij inderdaad de oorzaak van de problemen is. Bovendien wordt de dominante partner op deze manier bevestigd in zijn of haar gevoel dat de schuld van de relatieproblemen bij de ander ligt. Hierdoor voelt deze niet de behoefte om naar het eigen aandeel in de strubbelingen te kijken.

Relatieproblemen vragen daarom om een aanpak die gericht is op de dynamiek binnen de relatie en niet op het individuele proces. De dynamiek wordt duidelijk als het koppel tegenover de therapeut zit. In het hier en nu worden dan vastgeroeste patronen zichtbaar waarvan koppels zich vaak helemaal niet bewust zijn.

Samen trauma’s verwerken

Daarnaast dienen vervelende gebeurtenissen in de relatie, relatietrauma’s genoemd, samen verwerkt te worden. Het levert bovendien wederzijds begrip op als partners elkaars kwetsbaarheden zien die ten grondslag liggen aan hun (irritante) gedrag. Voor de meeste koppels geldt dat als ze leren hun kwetsbaarheden te delen, de emotionele verbinding herstelt. Vaak blijkt individueel werk dan overbodig.

Uiteraard kan individuele coaching of therapie ook een positief effect hebben op de relatie. Zolang de cliënt en therapeut bewust zijn van de mogelijke valkuilen en hier bewust aandacht voor hebben.